Πόσο θα αλλάξει ο κορωνοϊός τις τάσεις της αγοράς

Εδώ και δύο μήνες περίπου ακούμε και διαβάζουμε πολλά, για το μέλλον του επιχειρείν, του εμπορίου , της αγοράς . Σχόλια , αναλύσεις, προβλέψεις, εκτιμήσεις. Άλλοι με πλήρη απαισιοδοξία, άλλοι με λιγότερη, ενώ κάποιοι  άλλοι προσπαθούν να εντοπίσουν και να εκτιμήσουν τους νέους δρόμους και ευκαιρίες (που διαφαίνονται) να ανοίγονται και πιθανώς να διαμορφώσουν και τις νέες τάσεις της αγοράς. Πόσο λοιπόν θα αλλάξει ο κορωνοϊός τις τάσεις της αγοράς;

Αρκετοί προδικάζουν το τέλος του παραδοσιακού εμπορίου και την πλήρη ηλεκτρονικοποίηση των συνηθειών μας και του τρόπου λειτουργίας μας. Κάποιοι άλλοι πιστεύουν, ότι απαλλασσόμενοι από «το κακό όνειρο του Κορωνοιού», τα περισσότερα πράγματα θα επανέλθουν στην παλιά τους μορφή (γιατί είμαστε Έλληνες).

Καμία πρόβλεψη δεν είναι σε θέση να αξιολογηθεί αυτή την στιγμή. Κατά την προσωπική μου άποψη, μόνο ένας παράγοντας θα παίξει τον πιο σημαντικό ρόλο. Αυτός εστιάζεται στο χρονικό διάστημα που θα παραμείνει αυτή η «κατάρα» πάνω από το κεφάλι μας. Στο δίλημμα, του κατά πόσο, κάποια στιγμή (αργά ή γρήγορα) θα περάσει ή θα επανέρχεται κατά εποχές του έτους και θα μας πηγαίνει πάλι πίσω στο σημείο εκκίνησης. Κάτι που και η επιστημονική κοινότητα αδυνατεί να δώσει προβλέψεις ή ολιστικές λύσεις.

Εάν επομένως αυτή η κατάσταση με εξάρσεις, φόβο και μέτρα εξακολουθήσει για ένα – δύο χρόνια, πραγματικά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τίποτα. Το πιθανότερο όλων, είναι να έχουμε πάρει οι περισσότεροι τα βουνά σαν σύγχρονοι Ροβινσώνες. Αν μιλήσουμε για μια εξελικτική βελτίωση, θα μπορέσουμε με πιο σιγουριά να προβλέψουμε  κάποια πράγματα.

Σίγουρα το μομέντουμ της αγοράς αλλάζει και θα αλλάξει περισσότερο. Συνήθειες θα έχουν διαφοροποιηθεί σε ποσοστά, αλλά και ποσοστά πληθυσμού που θα τις ακολουθήσουν. Ο ρυθμιστικός δείκτης πιστεύω όμως ότι θα «καθίσει» κάπου στη μέση.

Δεν θα στερηθεί ο Έλληνας την χαρά του να περιφέρεται για ψώνια στις ανοικτές αγορές που έχει αγαπήσει. Δεν θα αποχωριστεί το shopping therapy, δεν θα σταματήσει να θέλει να μυρίσει, να διαβάσει, να προβάρει, να αισθάνεται, να βλέπει τον εαυτόν του στον καθρέπτη και να ακούει την γνώμη της φίλης, να ακούει την γνώμη του ειδικού και να πιάνει κουβέντα μαζί του. Θα επανέλθει στο κυνήγι της ετικέτας και των προσφορών σε άμεση επαφή με τον χώρο πώλησης του Σούπερ Μάρκετ ή το κατάστημα ένδυσης.  Κάποιοι ακολουθώντας τις απαιτούμενες διαδικασίες θα ξαναταξιδέψουν για λόγους αναψυχής, ενώ κάποιοι άλλοι προσθετικά  θα αποφασίσουν να γνωρίσουν την Ελλάδα καλύτερα.

Η γοητεία για τους ανθρώπους (που αγαπούν την ζωή), να αγοράζουν με χαρακτηριστικό κριτήριο τις αισθήσεις των είναι αδιαπραγμάτευτη. Να αγοράζεις τη κολόνια, το γλυκό, το φαγητό, τον καφέ από την όσφρηση και την γεύση. Το βιβλίο από τον μαγικό κόσμο χρωμάτων και λέξεων και της συγκεκριμένης γοητευτικής μυρωδιάς του βιβλιοπωλείου. Το καλλυντικό από την αφή και άρωμα, αλλά και την συσκευασία, κλπ, κλπ.

Άλλοι θα επανέλθουν και θα πίνουν το καφέ τους όπως παλιά στα café της πόλης (έστω και αραιωμένοι), ενώ άλλοι θα τον απολαμβάνουν στα πάρκα ή στους κήπους τους με την παρέα τους, γιατί τελικά τους άρεσε η συνήθεια.

Φυσικά, αυτονόητο είναι ότι κάποιοι θα παραμείνουν στη συνήθεια (που είχαν ή όχι, δεν έχει σημασία), του ηλεκτρονικού εμπορίου. Αποφεύγοντας μέρος ή και όλα από αυτά που περιγράψαμε παραπάνω.

Επομένως, ο κορωνοϊός θα αλλάξει  τις τάσεις της αγοράς, αλλά κάπου σιγά σιγά, όλα θα ισορροπήσουν και θα έχουμε νέες συντεταγμένες κάπου στην μέση και όχι στα άκρα, που υποδηλώνουν την εξαφάνιση του ενός ή του άλλου.

Αλλά άφησα για το τέλος τον πιο ουσιαστικό  παράγοντα της αγοράς που θα καθορίσει και τις τελικές τάσεις, αλλά και τις στάσεις- διαθέσεις (attitudes).   Την οικονομία! Αν αυτή η «λαίλαπα», φεύγοντας έχει καταστρέψει χιλιάδες ανθρώπους οικονομικά (επιχειρήσεις), αν έχει βγάλει χιλιάδες ανθρώπους στην ανεργία, τότε για τι είδους τάσεις να μιλήσουμε και να αναλύσουμε. Εκεί θα μιλήσουμε για ένα συνολικό restart από το σημείο 0.